Rui Costa: Con thiên nga của Calcio

Ở khoảnh khắc vinh quang nhất của cuộc đời, người ta vẫn thấy ở Rui Costa tồn tại một chút gì đấy man mác buồn, chậm rãi và có phần hơi ưu tư. Trải qua biết bao nhiêu năm tháng âm thầm cống hiến trên khắp các sân cỏ châu Âu, cả thế giới vẫn luôn nhớ về anh như một kẻ tài hoa bậc nhất mảnh đất Calcio xinh đẹp.

Rui Costa sinh năm 1972 ở Lisbon, Bồ Đào Nha. Sở hữu niềm đam mê với trái bóng tròn từ nhỏ và khi vừa mới 5 tuổi cậu bé Rui Costa đã gia nhập đội bóng đá nhà trẻ Damaia Ginasio. Năm lên 9, Rui lại tiếp tục ứng tuyển vào lò đào tạo của Benfica. Cậu bé đến từ Amadora hoàn toàn bình tĩnh tự tin phô bày khả năng chơi bóng thiên bẩm của mình và chỉ mất ít phút sau, huyền thoại Eusebio đã tuyển thẳng cậu bé này gia nhập đội bóng, và nó là trang đầu sự nghiệp với bóng đá đỉnh cao của huyền thoại người Bồ Đào Nha này.

Giống như nhiều cầu thủ khác, anh được Benfica và người hùng vĩ đại nhất của bóng đá Bồ Đào Nha Eusébio phát hiện ra lần đầu tiên khi mới năm tuổi và tiếp tục trải qua các cấp độ đội trẻ trong 13 năm trước khi được cho mượn trong một mùa giải đến AD Fafe, một đội bóng ở miền bắc. Sau đó, anh nhanh chóng trở lại.

Rui Costa cùng đồng đội ở đội tuyển U20 Bồ Đào Nha giành chức vô địch thế giới năm 1991. Song, thế hệ vàng của Bồ Đào Nha gồm những Joao Pinto, Luis Figo hay Rui Costa lại không thể vượt qua được người Ý trong trận chung kết U21 thế giới, và đó là cũng là sự khởi đầu cho sự truân chuyên của thế hệ vàng Bồ Đào Nha sau này.

Thi đấu bên cạnh đối tác Joao Pinto, Rui Costa đã hợp thành bộ đôi tiền vệ trung tâm lừng danh giúp cho Benfica đoạt được danh hiệu Cúp quốc gia vào năm 1993 đồng thời tiếp tục vô địch đấu trường quốc nội mùa giải 1993/94.Tuy nhiên, thật trớ trêu là sau đó Benfica lại rơi vào cuộc khủng hoảng tài chính nên đã phải chấp nhận “cắn răng” đưa “Il Maestro” (nghĩa là nhạc trưởng) lên thị trường chuyển nhượng.

Ban đầu, ngôi sao người Bồ được HLV Johan Cruyff nhắm tới như một sự bổ sung hoàn hảo dành cho Dream Team của Barca. Thế nhưng, sau khi Damasio trở thành vị chủ tịch “lâm thời” của Benfica, thương vụ này đã chính thức đổ bể. Thay vào đó, Rui Costa phải cập bến Fiorentina theo một bản hợp đồng có trị giá 6 triệu euro. Vào thời điểm đầu thập niên 90, mức giá ấy thực sự là một con số hết sức đáng ngưỡng mộ đối với một tài năng trẻ.

Trên thực tế, cũng cần phải nhấn mạnh thêm rằng bản thân Rui Costa không hề muốn ra đi. Mặc dù vậy, trong hoàn cảnh Benfica quá thiếu thốn tiền bạc, anh cũng chẳng còn sự lựa chọn nào khác để cứu vãn CLB từng nuôi dưỡng mình.

Khoảng thời gian khoác áo Fiorentina chính là giai đoạn mà Rui Costa viết nên những điệu nhạc lãng mạn nhất trong sự nghiệp của mình. Bằng tâm hồn của một người nghệ sĩ đích thực, Rui Costa luôn chơi bóng nhẹ nhàng và mềm mại như thể anh đang tận hưởng từng giây phút trên sân cỏ nước Ý. Cần gì phải sở hữu tốc độ hay sức mạnh cơ chứ, khi mà bản thân chàng trai mang áo số 10 vốn đã có thừa sự tinh tế rồi. Người ta hoàn toàn có thể được chứng kiến Rui Costa bình tĩnh gạt bóng qua chân đối phương, hoặc trong một ngày đẹp trời hơn nữa, khi anh nhẹ nhàng xoay compa khiến cho trái tim các tifosi chìm vào những cảm xúc miên man nhất.

Hình ảnh về Costa, chàng cầu thủ có nước da màu ô liu và mái tóc bóng mượt, có thể gọi bằng một từ mà trong tiếng Bồ Đào Nha là saudade, nôm na có thể hiểu là cảm giác đầy khát khao nhưng buồn man mác vẫn in đậm trong tâm trí những người hâm mộ Calcio vào thời điểm đó.

Trong một giải đấu gồm toàn những số 10 hàng đầu thế giới, Costa nhanh chóng nổi bật lên bên cạnh Zinedine Zidane sau khi gánh vác một nhiệm vụ không hề đơn giản là tiếp quản chiếc áo mà Roberto Baggio để lại. Trong một đội bóng mà hàng phòng ngự và tuyến giữa không được đánh giá cao, Batistuta và Costa là những ngôi sao tấn công xuất chúng. Sự ăn ý và “thần giao cách cảm” của họ nhanh chóng giúp cả hai trở thành bộ đôi đáng sợ và mang tính biểu tượng nhất Serie A, cặp đôi số 9 và 10 hoàn hảo.

Từng có thời, các tifosi phải tranh cãi xem giữa Zidane và Rui Costa, ai mới là “số 10” hay nhất Serie A. Đương nhiên, đối với một kẻ mang tính cách trầm lắng và chẳng hề ưa thích sự ồn ào giống như cầu thủ người Bồ, sẽ thật khó để anh đi tìm sự thừa nhận. Dẫu vậy thì những vũ điệu cuồng say tại sân Artemio Franchi vẫn cứ được Rui Costa lặng lẽ viết nên vào mỗi dịp cuối tuần, để rồi người Florence lại được lắng mình trong những điệu nhạc bất tận của The Viola, nơi mà Batigol đã chơi bóng bùng nổ bằng một niềm cảm hứng say mê tột cùng, Edmundo thì chẳng khác nào một kẻ nổi loạn, chỉ còn mỗi Rui Costa là chậm rãi, là sự bình yên đến lạ kỳ.

Suốt quãng thời gian 7 năm khoác áo Fiorentina, tiền vệ người Bồ Đào Nha chỉ giành được vỏn vẹn 2 danh hiệu Coppa Italia (1995/96 và 2000/01). Thế nhưng, sẽ là quá đỗi vớ vẩn nếu như người ta đánh giá Rui Costa chỉ bằng những thành tích trong tủ kính. Với tài năng của mình, rõ ràng “Il Maestro” xứng đáng nhận được nhiều hơn thế. Anh không chỉ là một nhạc trưởng lười nhác giống như biết bao kẽ lãng mạn đương thời. Trong hình hài của một “số 10” cổ điển gần như là cuối cùng, Rui Costa sẵn sàng lùi sâu về sân nhà để phân phối bóng, để tham gia phòng ngự, để âm thầm đứng sau những bàn thắng của đồng đội.

Mùa giải 2000/01, khi mà “vị thánh” Batistuta đã rời sân Artemio Franchi, thì Rui Costa vẫn tiếp tục lặng lẽ cống hiến cho đội bóng thành Florence. Chính ngôi sao người Bồ Đào Nha là nhân tố quyết định giúp Fio đang trong cơn khủng hoảng trầm trọng vào lúc bấy giờ đè bẹp một AC Milan hùng mạnh tới 4 bàn không gỡ. Riêng mình Rui Costa đã ghi 1 bàn thắng và thực hiện 2 pha kiến tạo trong trận đấu ấy.

Nhưng rồi, điều trớ trêu và cay đắng nhất cuối cùng lại xảy đến, khi Batigol trong màu áo AS Roma tung cú volley thần sầu để kết liễu số mệnh của đội bóng cũ. Chân sút người Argentina đã khóc, thế nhưng những giọt nước mắt của “Vua sư tử” cũng chẳng thể thay đổi được điều gì. Trong giờ phút mà Fio cận kề cái chết, người ta lại thấy lòng chung thủy đến tận cùng của Rui Costa. Anh chỉ sẵn sàng chấp nhận ra đi để giải cứu đội bóng khỏi nguy cơ phá sản.

Năm 2001, Rui Costa chuyển sang AC Milan với bản hợp đồng có giá trị 45 triệu Euro, và tại San Siroanh đã chạm đến đẳng cấp chơi bóng cao hơn. Mùa giải 2002/03, Rui Costa với vai trò như là “bộ não” đã đưa Milan lên đỉnh cao châu Âu. Dưới sự dẫn dắt của HLV Carlo Ancelotti cùng sự tiếp xúc với Andrea Pirlo, Clarance Seedorf, Gattuso, Ambrosini,… Rui Costa đã phát huy trọn vẹn những phẩm chất thiên tài của một tiền vệ tấn công.

Không may, những đóng góp của anh về tổng thể bị hạn chế bởi một chấn thương tái phát và sự xuất hiện của Kaká – người được ưa thích hơn Costa ở vị trí ngay sau các tiền đạo. Điều này buộc anh phải lùi thấp để đá trong vai trò tiền vệ kiến tạo lùi sâu như Andrea Pirlo. Anh vẫn tạo được ấn tượng mỗi khi có cơ hội, tuy nhiên thật khó để anh có thể góp mặt trong đội hình Milan đặc biệt mạnh mẽ thời bấy giờ. Mặc dù anh rời đội bóng với 65 pha kiến tạo, tuy nhiên như chính anh thừa nhận, anh không đủ sự lạnh lùng trước khung thành và không thoải mái như Pirlo trong vai trò lùi sâu.

Trong khi đó, Costa là một thành viên trong đội hình thế hệ vàng của Bồ Đào Nha bên cạnh những Luís Figo và João Pinto. Đội bóng ấy đã vào đến tứ kết ở kì Euro 96, bán kết Euro 2000 và được kì vọng sẽ giành chức vô địch giải đấu ngay trên sân nhà năm 2004.

Trận bán kết, Bồ Đào Nha và Anh đang hòa nhau với tỉ số 1-1 trong hiệp phụ. Trong một pha phản công nhanh, Costa dẫn bóng vào phần sân của đội tuyển Anh và đang tìm kiếm địa chỉ để tung một đường chuyền nhưng không có lựa chọn nào khả thi. Anh giữ bóng trong chân và tiến gần đến vòng cấm địa đối thủ, liếc nhanh sang Simão lúc này đang bị kèm rất chặt. Costa nhìn lên một lần cuối cùng và tung một cú dứt điểm rất căng bằng chân phải, bóng găm thẳng vào phần lưới phía dưới xà ngang, hạ gục David James. Bồ Đào Nha giành chiến thắng trên chấm luân lưu nhưng rồi lại gục ngã trước Hy Lạp trong trận chung kết. Và đỉnh cao sự nghiệp của Rui Costa trong màu áo đội tuyển quốc gia đã kết thúc với một nỗi buồn vô tận.

Trong sự nghiệp của mình, Rui luôn chấp nhận đứng sau những ngôi sao rực rỡ, từ Zidane, Batistuta, Kaka cho đến Figo. Hy sinh cả tuổi trẻ để cứu vãn Fiorentina và dành cho Rossoneri một tấm lòng tận tụy đáng kính. Cách anh hành xử cũng âm thành, không ồn ào hệt như cách anh cống hiến và chơi bóng. Bởi anh hiểu rằng, với bản thân mình thì điều quý giá nhất chính là niềm đam mê vô tận với quả bóng, chỉ vậy thôi.

Carlos Queiros từng nói về Rui Costa:“Rui là bậc thầy trong việc điều khiển trái bóng. Anh ấy là một cầu thủ kiến tạo, có thể quyết định trận đấu, điều phối nhịp độ trái bóng dưới chân và khả năng quan sát’’.Còn về Rui Costa, anh chỉ đơn giản rằng: “Tôi muốn được nhìn nhận là tiền vệ xuất sắc hất Italia và thế giới”.

>> Xem thêm: Keohay – Kèo nhà cái bóng đá trực tuyến hôm nay

Bài viết cùng chuyên mục