Huấn luyện viên thiên bẩm André Villas-Boas – Tranh luận xuất anh hùng

Tài năng và trí tuệ huấn luyện thiên bẩm của André Villas-Boas được bộc lộ từ rất sớm, ở tuổi 16, sau cuộc tranh luận với Sir Bobby Robson.

Tài không đợi tuổi

Sir Bobby Robson từng có ảnh hưởng rất lớn đến sự nghiệp của nhiều cầu thủ và HLV. Điển hình trong số này là 2 chiến lược gia người Bồ Đào Nha là Jose Mourinho, đặc biệt là André Villas-Boas.

Năm 1994, thời điểm đang dẫn dắt FC Porto, Sir Bobby Robson đã gặp phải một việc mà sau này ông miêu tả là ngạc nhiên chưa từng thấy trong sự nghiệp cầm quân. Cụ thể, ông đã nhận được một bức thư từ một CĐV trẻ của đội nhà. Đó chính là André Villas-Boas (AVB), chàng trai khi đó mới 16 tuổi, vẫn còn là một cậu học trò, sống cùng cố HLV người Anh trong khu chung cư ở thành phố Porto.

Trong bức thư, Villas-Boas đã phê bình Sir Bobby Robson vì cho rằng ông mắc sai lầm lớn do thường xuyên ‘giam hãm’ tiền đạo Domingos Paciencia trên ghế dự bị.

Ngạc nhiên vì những kiến giải thấu đáo của AVB, cố HLV người Anh đã gửi thư phúc đáp. Là người rất cầu thị, Sir Bobby Robson còn yêu cầu chàng trai trẻ cung cấp thêm những dữ liệu chứng minh ông đã sai, đồng thời bảo vệ luận điểm của mình.

Ngay lập tức, Villas-Boas đã gửi cho Sir Bobby Robson một loạt thống kê, thông số kỹ thuật và những lập luận sắc bén chứng minh cố HLV người Anh đã mắc sai lầm nghiêm trọng vì không trọng dụng Domingos Paciencia.

Quá ấn tượng, thậm chí kinh ngạc với lập luận sắc sảo của AVB, ngay sau đó Sir Bobby Robson đã tin dùng Domingos Paciencia. Kết quả đã đến không ngờ, như AVB nhận định. Cựu tiền đạo người Bồ Đào Nha sau đó trở thành chân sút chủ lực của Porto. Domingos Paciencia ghi 57 bàn trên mọi mặt trận ở 2 mùa 1994/95 và 1995/96, góp công lớn giúp đội nhà giành chức VĐQG 2 năm liên tiếp.

Cuộc tranh luận giữa Sir Bobby Robson và AVB đã cứu vãn sự nghiệp của Domingos Paciencia ở Porto. Không chỉ có vậy, nó còn giúp chàng trai trẻ Villas-Boas nhận được món quà anh nằm mơ cũng không nghĩ tới.

Ấn tượng với trí tuệ bóng đá khác thường của Villas-Boas, Sir Bobby Robson đã đề nghị chàng trai trẻ này làm việc với tư cách thực tập sinh ở đội trẻ của Porto. Sau đó, Villas-Boas được cố HLV người Anh bổ nhiệm làm trinh sát viên của đội bóng Bồ Đào Nha, khởi đầu cho sự nghiệp cầm quân của AVB.

“Tay ngang” đáng nể

Từ năm 17 đến 19 tuổi, Villas-Boas liên tục lấy bằng C, B và A HLV của UEFA. Năm 21 tuổi, AVB đảm nhận vai trò Giám đốc kỹ thuật cho ĐT Quần đảo Virgin thuộc Anh. Sau đó, vị HLV trẻ này trở thành cách tay đắc lực của Jose Mourinho trong BHL Porto, Chelsea và Inter Milan (2002 đến 2008).

Nhận thấy mình đã đủ lông đủ cánh, AVB trở lại quê nhà dẫn dắt CLB Académica vào năm 2009, mở ra sự nghiệp huấn luyện với triết lý của riêng mình. Một năm sau đó, ông được bổ nhiệm làm HLV Porto.

Nhờ tài điều binh khiển tướng của Villas-Boas, Porto đã giành cú ăn 4 (Siêu Cúp BĐN, VĐQG, Cúp QG và Europa League) ở ngay mùa đầu tiên dẫn dắt đội bóng (2010/11). Đây cũng là mùa duy nhất AVB dẫn dắt Porto. Villas-Boas đi vào lịch sử với tư cách là HLV trẻ nhất giành Cúp châu Âu (33 tuổi và 213 ngày).

Thành công không thể tưởng tượng ở Porto là bước đệm đưa Villas-Boas đến Chelsea vào hè 2011. Tuy nhiên, gia nhập độị bóng lớn như Chelsea ngay sau thành công với Porto là quyết định sai lầm của vị HLV người Bồ Đào Nha.

Từ người hùng của Porto, AVB trở thành kẻ thất bại ở Chelsea. 9 tháng sau khi đến Stamford Bridge, nhà cầm quân 42 tuổi phải ra đi không kèn không trống vì bị sa thải vào tháng 3/2012. Chẳng phải vì tài năng kém cỏi, Villas-Boas phải cuốn gói khỏi Chelsea được cho vì không thể kiểm soát phòng thay đồ với những cái tôi quá lớn của The Blues (Lampard, John Terry, Ashley Cole và Drogba…, những người bằng thậm chí kém AVB chỉ một vài tuổi).

Bốn tháng sau khi rời Chelsea, AVB nhận lời dẫn dắt Tottenham. Sự nghiệp cầm quân của AVB có dấu hiệu chững lại và đi xuống dần khi ông dạt sang Nga (Zenit, 2014 – 2016) và Trung Quốc (Shanghai SIPG, 2016 – 2017) làm việc. Sau 2 năm chia tay mọi hoạt động bóng đá để theo đuổi đam mê đua xe, ‘Mourinho đệ nhị’ đã trở lại vào hè 2019 làm HLV Marseille.

Trở lại với bóng đá, AVB đã không mất nhiều thời gian chứng tỏ năng lực của mình. Nhà cầm quân người Bồ Đào Nha đã giúp Marseille, đội bóng không được đầu tư nhiều vì thiếu tiền mua sắm cán đích ở vị trí thứ 2 Ligue 1 2019/20 (giải đấu phải kết thúc sớm vì Covid-19).

Đây là thành tích đáng nể của AVB vì trước đó Marseille đã trải qua 6 mùa liên tiếp kết thúc Ligue 1 nằm ngoài Top 3. Tài cầm quân và liệu cơm gắp mắm của AVB càng được thể hiện rõ hơn vì Marseille phải cạnh tranh với một PSG lớn mạnh chưa từng thấy trong lịch sử bóng đá Pháp.

Với những gì đã thể hiện ở Marseille, AVB đã phần nào chứng tỏ tài năng huấn luyện thiên bẩm của ông không hề mai một sau 2 năm chia tay bóng đá. Nếu duy trì tiến bộ theo tốc độ hiện tại, việc AVB lấy lại danh vị là một trong những HLV hàng đầu thế giới như ông từng được tung hô ở Porto chỉ còn là vấn đề thời gian.

AVB là trường hợp đặc biệt trong lịch sử bóng đá. Ông là một trong những HLV nổi tiếng không hề theo nghiệp quần đùi áo số (không thi đấu chuyên nghiệp cũng như chơi bóng cho bất cứ đội trẻ nào ở mọi cấp độ).

Ngoài AVB, còn có hàng loạt chiến lược gia chưa từng thi đấu chuyên nghiệp trước khi theo đuổi nghề HLV. Điển hình là Brendan Rodgers, Avram Grant, Roy Hodgson, Ron Noades, Paul Clement, Sarri, Leonardo Jardim và Julian Nagelsmann… Thành công nhất trong số này đến thời điểm hiện tại không ai khác chính là Villas-Boas. Vị HLV người Bồ Đào Nha đã giành tổng cộng 7 danh hiệu, với chiến tích nổi bật là đoạt chức vô địch Europa League ở tuổi 33 và 213 ngày…