Didier Deschamps: Chiến tướng mang gien vô địch

Khi còn thi đấu, Didier Deschamps là một trong những cầu thủ thành công nhất lịch sử làng túc cầu với bảng vàng thành tích đồ sộ. Chuyển sang nghiệp cầm quân, ông cũng để lại những dấu ấn đậm nét và đỉnh cao là chức vô địch World Cup 2018.

Người hồi sinh Marseille

Ngày 5/5/2010, bến cảng Vieux Port của thành phố Marseille trở thành sân khấu cho một bữa tiệc hoành tráng. Hàng chục nghìn NHM đổ vào trung tâm của thành phố bên bờ Địa Trung Hải để ăn mừng chức vô địch Ligue 1, danh hiệu được chờ đợi từ rất lâu của Olympique de Marseille. Đối với thế hệ trẻ, nhiều người trong số họ bày tỏ niềm vui bằng cách nhảy xuống Địa Trung Hải với đầy đủ quần áo trên người, một trải nghiệm đầy mới lạ. Đối với những người có tuổi, vài ký ức mơ hồ hiện lên trong đầu họ.

Sự bùng nổ về mặt cảm xúc cùng niềm hạnh phúc vô bờ của NHM là điều dễ hiểu bởi 17 năm đau khổ trước đó. Lục lại lịch sử, danh hiệu vô địch gần nhất của Marseille đến từ năm 1992, khi pha bay người đánh đầu của một cầu thủ trẻ có tên Didier Deschamps vào lưới Cannes giúp Marseille đăng quang lần thứ tư liên tiếp. Mùa giải tiếp theo, Deschamps dẫn dắt Marseille đến đỉnh vinh quang Champions League sau chiến thắng trước AC Milan.

Khoảnh khắc tuyệt vời nhất của Marseille, đáng tiếc cũng đánh dấu sự kết thúc của một triều đại. 2 thập kỉ tiếp theo chứng kiến CLB bị tàn phá bởi tham nhũng và tranh cãi. Đội bóng được coi là mạnh nhất nước Pháp trượt dài, chìm trong hết cuộc khủng hoảng này đến cuộc khủng hoảng khác và không thể thêm vào dù chỉ một chức vô địch cho bộ sưu tập danh hiệu đồ sộ của họ.

Chỉ khi Deschamps trở lại làm HLV năm 2009, bóng tối mới được đẩy lùi. Cựu tuyển thủ Pháp đã đưa Marseille giành cú đúp quốc nội mùa giải 2009/10 và lần đầu tiên lọt vào vòng knock-out Champions League trong thế kỉ XXI. Thành công đi theo Deschamps ở khắp mọi nơi ông đến và chiến tích của cựu thủ quân đội tuyển Pháp tại sân Stade Velodrome đã thu hút sự chú ý của nhiều ông lớn.

Về lý thuyết, đăng quang ở giải VĐQG Pháp với Marseille đáng lý không phải một thành tựu lớn như vậy. Trên hết, họ là CLB giàu có nhất ở Pháp (trước sự có mặt của những ông chủ Qatar tại Paris Saint-Germain) và có lực lượng NHM đông đảo nhất. Họ cũng sở hữu rất nhiều cầu thủ xuất sắc, từ Didier Drogba đến Franck Ribery và Samir Nasri.

Tuy nhiên, đó chỉ là bề nổi và mọi chuyện sẽ trở nên rõ ràng hơn khi biết rằng đây không phải là một CLB bình thường. Marseille là tổ chức quan trọng nhất ở thủ phủ lớn thứ hai nước Pháp. CLB đại diện cho một khu vực sôi động và yêu thích bóng đá. Báo chí địa phương luôn soi xét từng chi tiết của mỗi buổi tập và các nhân vật có ảnh hưởng đều muốn nhúng tay vào những hoạt động dù là nhỏ nhất của CLB.

Không giống như Manchester United, nơi HLV Alex Ferguson có thể làm việc mà không có bất kì sự can thiệp nào, Deschamps phải xoa dịu các nhóm NHM quá khích, một chủ tịch hay đòi hỏi, chủ sở hữu lắm tiền nhiều của, một giám đốc thể thao, một giám đốc điều hành kém cỏi rồi cả thị trưởng thành phố. Chưa kể đến việc một tổ chức mafia địa phương hiện diện nơi đây.

Vấn đề chính của Marseille chính là sự bất ổn. Kể từ lúc cựu chủ tịch Bernard Tapie rời đi trong sự ô nhục sau khi bị kết tội dàn xếp tỉ số năm 1993, CLB đã trải qua 11 đời chủ tịch khác nhau và cùng với đó là chiếc ghế HLV bị đổi chủ 21 lần.

Không ngạc nhiên khi Deschamps phải khổ tâm suy nghĩ rất lâu trước khi chấp nhận thử thách. “Tôi đã luôn luôn cảnh giác với việc trở lại vì biết quá rõ sự phức tạp tồn tại ở Marseille,” chiến lược gia từng dẫn dắt Monaco và Juventus chia sẻ.

“Tuổi thọ trung bình của chiếc ghế HLV tại Marseille ít hơn 12 tháng, vì vậy bạn có thể nói rằng tôi đang làm rất tốt. Nhưng không có gì đảm bảo cho tôi cả. Mỗi ngày qua đi mà vẫn tại vị như một món quà với tôi”, Deschamps thú nhận.

Deschamps, khi đó đang là người hùng vẫn phải lo âu từng ngày quả là một sự vô lý nếu xem xét mọi thứ ông đã làm để khôi phục lại hình ảnh bị vốn đã bị hủy hoại nặng nề của Marseille.

CLB bị tước danh hiệu vô địch năm 1993 một cách đầy tai tiếng và xuống hạng sau khi vụ dàn xếp tỉ số ở trận gặp Valenciennes bị phanh phui. Một vài cầu thủ Valenciennes đã được trả tiền để “buông” trận đấu diễn ra ngay trước thềm chung kết Champions League. Rắc rối đã theo họ kể từ thời điểm đó. Cựu HLV Rolland Courbis đã phải nhận án tù sau khi một cuộc điều tra chứng minh những bất thường trong các thương vụ chuyển nhượng, trong khi chủ sở hữu của CLB, Robert Louis-Dreyfus, phải nhận một bản án treo.

Thành tích lọt vào trận chung kết UEFA Cup của Marseille năm 2004 lại bị hủy hoại bởi một câu chuyện chuyển nhượng không rõ ràng: Drogba không muốn ra đi, nhưng một số tay cò chắc chắn rằng anh muốn và họ có thể kiếm lời từ sự hào phóng của Roman Abramovich, vị tỉ phú người Nga sở hữu Chelsea. 38 triệu euro nhận được từ Chelsea và Abra đã bị ném qua cửa sổ bởi những bản hợp đồng tồi tệ.

Từ trường hợp kỳ lạ của Thomas Deruda – một tiền đạo tầm thường nhanh chóng được chen chân vào đội một nhờ mối quan hệ mờ ám của bố anh ta với mafia đến Fabien Barthez, người rời CLB giữa lùm xùm về… xe cộ, tranh cãi chưa bao giờ kết thúc ở đội bóng thành phố cảng . Nhưng không khoảnh khắc nào đáng xấu hổ bằng việc vào năm 2007, Louis-Dreyfus gần như đã bán CLB cho Jack Kachkar, một tay đại bịp người Canada khi tên này thuyết phục được chủ sở hữu Marseille rằng tài sản… tưởng tượng của mình là có thật.

Deschamps, người đàn ông mang gien chiến thắng

Deschamps xuất hiện và bỏ qua mọi vấn đề ngoài sân bóng. Cựu tiền vệ Juventus, Chelsea cũng như Valencia làm hết sức mình để chỉ tập trung vào bóng đá và đã thành công trong việc xây dựng một đội bóng mạnh mẽ. CLB giành cú đúp quốc nội Pháp mùa 2009/10 được xây dựng quanh một hàng phòng ngự vững chắc với sự góp mặt của Souleymane Diawara, Stephane Mbia và cựu cầu thủ Manchester United, Gabriel Heinze. Khả năng chuyền bóng tuyệt vời của Lucho Gonzalez và những bàn thắng của Mamadou Niang cũng rất quan trọng.

Dù vậy, với Deschamps, thành quả lớn nhất là việc thay đổi được tâm lý tại một CLB bị gán cho cái danh của kẻ thua cuộc lâu năm. “Đã quá lâu kể từ khi Marseille giành được bất cứ danh hiệu nào, tôi biết chiếc cúp khó nhất để giành được chính là chiếc cúp đầu tiên”, ông nói. “Đó là lý do tại sao việc đánh bại Bordeaux (để giành chức vô địch Cúp liên đoàn Pháp) rất quan trọng. Sau đó không còn sự sợ hãi nào nữa”.

Sau khi giành chức vô địch World Cup, EURO, 2 chức VĐQG Pháp, 3 lần lên ngôi ở Serie A và 2 chiếc cúp Champions League, Deschamps là một trong những cầu thủ thành công nhất trong lịch sử và nhận được sự tôn trọng của tất cả. “Tôi có gien chiến thắng. Đó là thứ gắn liền với tôi từ khi sinh ra và điều đó rất quan trọng. Vai trò của tôi bây giờ là truyền đạt điều đó cho các cầu thủ. Nhưng nó không dễ dàng ở Pháp. Chúng tôi đã quá quen với việc mất những cầu thủ hàng đầu và nội bộ cũng có chút phức tạp nữa”, Deschamps từng nói vào năm 2011.

Deschamps đã nhận ra thực tế khắc nghiệt vào năm 2004 sau hành trình kì diệu của Monaco khi ông dẫn dắt đội bóng xứ Công quốc đến tận trận chung kết Champions League. Ngay sau đó, đội bóng của ông gần như lập tức tan đàn xẻ nghé.

Deschamps tiếp tục rơi vào cảnh khó khăn khi Niang bị bán cho Fenerbahce. Việc bán đội trưởng và cũng là tiền đạo tốt nhất Marseille do giám đốc thể thao Jose Anigo một tay đạo diễn và nó khiến Deschamps như phát điên. Những gì diễn ra mùa hè năm ấy không khác gì trò hề khi Deschamps từ chối nói chuyện với giám đốc thể thao của đội và không ai đồng ý về những mục tiêu chuyển nhượng.

Vào thời điểm đó, 31 triệu euro được Marseille bỏ ra để tậu về 2 tiền đạo đầy triển vọng, Andre-Pierre Gignac và Loic Remy. Nhưng Marseille đã thua 2 trận đầu tiên và nhận thêm thất bại ở Champions League trước Spartak Moscow rồi Chelsea. Deschamps trước đó vừa từ chối một lời đề nghị từ Liverpool và dường như có vẻ hối hận.

May mắn cho Marseille, ông vẫn ở đó và mùa giải của CLB này được cứu vãn. Họ thắng 4 trận đấu còn lại ở vòng bảng với thành tích không bị thủng lưới và trở lại cuộc đua vô địch ở Pháp. Đáng tiếc, Marseille không thể vượt qua Manchester United vượt trội hơn mọi mặt (thua sau 2 lượt trận với tổng tỉ số 1-2) ở vòng knock-out và cuối mùa chỉ có thể cán đích ở vị trí thứ 2 tại Ligue 1.

Mùa giải sau đó, Deschamps chia tay Marseille khi đội bóng thành phố cảng chỉ kết thúc Ligue 1 ở vị trí thứ 10 và chưa đầy 1 tuần sau, ông chính thức trở thành thuyền trưởng tuyển Pháp. Deschamps tiếp quản Les Bleus vẫn đang đầy bất ổn khi HLV Laurent Blanc vừa từ chức bởi thất bại tại EURO 2012 (bị Tây Ban Nha loại ở vòng knock-out đầu tiên). Đoàn quân áo lam khi ấy vẫn chưa thoát khỏi bóng ma World Cup 2010 với scandal nổi tiếng trên đồi Knysna ở Nam Phi.

Thế nhưng Deschamps với bàn tay Midas của mình đã hồi sinh đội tuyển quê hương từ đống tro tàn. Họ đến World Cup 2014 với một lực lượng đầy trẻ trung và chỉ dừng bước bởi đội bóng sau đó lên ngôi vô địch, Đức bởi một tình huống cố định. EURO 2016 tại sân nhà, Deschamps trả nợ cho người Đức và lọt vào trận chung kết nhưng số phận lại chọn Bồ Đào Nha là nhà vô địch. Nhưng may mắn sẽ không ngoảnh mặt với Deschamps mãi. Ông đã vô địch World Cup 2018 trở thành người thứ 3 trong lịch sử đăng quang ở giải đấu này trên cả cương vị cầu thủ lẫn HLV, sau “Hoàng đế” Franz Beckenbauer (Đức) và Mario Zagallo (Brazil). Deschamps xứng đáng được gọi là người đàn ông mang gien chiến thắng!