Deco: Người nghệ sĩ có danh nhưng không có phận

Deco luôn được biết đến là tiền vệ đã cùng Porto và Barca vô địch Champions League. Thế nhưng, sự tài hoa của anh luôn được ít người thừa nhận.

Deco tên thật là Anderson Luís de Souza, sinh ngày 27/8/1977 tại Brazil. Năm 1997, khi đang chơi tại một giải trẻ ở Sao Paulo, một trinh sát của CLB Benfica (Bồ Đào Nha) đã phát hiện ra tiềm năng của Deco và nhay lập tức tìm cách đưa anh tới Bồ Đào Nha. Cậu thiếu niên 20 tuổi hồi hộp chờ đợi một cơ hội thay đổi cuộc sống nhưng đời anh chưa bao giờ dễ dàng đến vậy.

Anh bị chèn ép một cách khó hiểu khi bị ép đến Alverca dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Graeme Souness nếu muốn được thi đấu Benfica. Tại một CLB khác lạ như vậy, Deco thất bại, bị đẩy về Benfica rồi lại bị cho mượn tiếp ở Salgueiros. Anh trải qua 6 CLB khác nhau dưới dạng cho mượn trong 2năm và hoàn toàn mất định hướng. Anh quyết định dứt tình luôn Benfica và Porto lại trở thành đội bóng cưu mang tài năng này.

Mùa giải anh được hưởng chức vô địch Primeira Liga đầu tiên nhờ thành tích ghi bàn kinh hoàng của Mario Jardel với 36 bàn. Porto khi đó sở hữu một đội hình tương đối nhưng thiếu một người dẫn dắt tốt. Và thế là vị chiến lược gia trẻ tuổi Jose Mourinho xuất hiện.

Bằng sơ đồ kim cương 4-3-1-2 cứng rắn, Mourinho chọn Deco làm trung tâm hàng tiền vệ và coi anh là một trong các hạt nhân chính trong lối chơi mà ông áp dụng. Deco nhớ lại: “Trước khi Mourinho đến, tôi cảm thấy buồn vì 3 năm Porto không thể giành được chức vô địch nào. Mourinho đã lan tỏa cách làm việc của mình đến từng cầu thủ, ngay lập tức chúng tôi đã có những trận thắng liên tiếp.”

Deco như một viên ngọc thô được mày dũa kỳ công thành một viên ngọc quý. Deco trở nên nhạy cảm hơn với những tình huống bóng, anh là người kiến tạo xuất sắc bật nhấc trong đội hình của Porto và được người hâm mộ đặt cho biệt danh ‘Magico’ (nhà ảo thuật)do khả năng xử lý bóng đỉnh cao của mình. Anh là một tiền vệ khá dị biệt so với những người Brazil có lối chơi  đạt hiệu quả lên trên hết nhưng cũng rất đột biến trong các đường chuyền vượt tuyến. Tuy nhiên, đi kèm với những phẩm chất đó là một Deco có lối chơi rất rắn, sẵn sàng phạm lỗi cũng như trở thành gương mặt thân quen trong danh sách thẻ phạt của các trọng tài. Anh cũng làm nên thương hiệu bởi các pha vê bóng bằng gầm giày cực kì đã mặt khi có thể biến 2-3 câì thủ kèm mình thành những gã hề ngớ ngẩn bị xoay như chong chóng.

Ở mùa bóng 2001/02, Deco đã ghi tổng cộng 19 bàn trên mọi đấu trường, một hiệu suất chẳng hề thua kém các tiền đạo là mấy, nhưng rồi đội bóng chủ sân Dragao lại hoàn toàn “trắng tay”. Bước sang năm sau, con số này nhanh chóng giảm xuống chỉ còn 12 pha lập công, Porto giành chức VĐQG, Siêu cúp Bồ Đào Nha và UEFA Cup. Mourinho không muốn Deco dâng quá cao để dứt điểm ghi bàn, ông muốn cậu học trò đá thấp hơn để đảm bảo vị trí và tập trung hẳn về việc luân chuyển bóng trong các tình huống phản công nhanh.

Sau 2 năm đầu thăng hoa ở giải Bồ Đào Nha, Mourinho thản nhiên tuyên bố nhìn vào nhánh đấu của Porto tại UEFA Champion League: “Chúng tôi sẽ có mặt trong trận chung kết.”

Porto lần lượt loại Manchester United ở vòng 16 đội, tiễn Lyon của Paul Le Guen về nước, đả bại Deportivo và góp mặttại Arena AufSchalke tham dự trận chung kết với AS Monaco. Deco đã góp 1 bàn thắng vào tổng số 3 bàn của Porto trước đối thủ và chính thức lên ngôi vô địch UEFA Champion League 2004 – một mùa giải đầy kì diệu trong lịch sử giải đấu. Deco từ một tiền vệ vô danh tại Brazil, bị coi thường tài năng nay đã là nhà vô địch Châu Âu – trở thành một trong các nhạc trưởng hay nhất thế giới.

Vào thời điểm này, do phong độ cùng sự khác biệt về lối chơi, Deco đã từ bỏ quốc tịch Brazil và lựa chọn khoác áo Bồ Đào Nha – một trong các quyết định sáng suốt nhất sự nghiệp của anh. Màn trình diễn của Deco trong màu áo Barcelona năm đó giúp anh về nhì trong cuộc bầu chọn Quả bóng vàng châu Âu năm 2004 sau Andriy Shevchenko. Tiếp đó, Barca đã đến gõ cửa và đưa anh trở thành ngôi sao sáng. HLV Frank Rijkaard đã chọn Ronaldinho là người dẫn dắt lối chơi của Barca giai đoạn này và Deco đã dần chuyển hóa thành một tiền vệ trung tâm thay vì một số 10 đá lùi sâu. Chính sự kết hợp hoàn hảo giữa bộ đôi Ronaldinho và Deco đã mở ra một thời kỳ thống trị cho Barca từ năm 2004 đến 2006.

“Một đội bóng sở hữu Deco và Ronaldinho chẳng khác nào pháp sư biết hô phong hoán vũ”, đích thân HLV  DTQG Brazil – Felipe Scolari đã nói vậy sau khi chứng kiến hai cầu thủ này tung hoành trong màu áo Barca.

Tại Barca, Deco tiếp tục phô diễn nhưng đỉnh cao nhất về bộ kĩ năng cầm bóng của mình. Với việc xuất thân là cầu thủ đường phố, kĩ năng vê gầm giày để kiểm soát bóng xoay quanh vị trí của mình của Deco là thượng hạng, điều mà sau này ảnh hưởng rất nhiều đến lối chơi của Xavi – Iniesta. Rê dắt bóng khéo léo, xử lý tình huống ngẫu hứng, sáng tạo, khả năng sút xa, sút phạt cũng đều tốt, thế nhưng yếu tố quan trọng hơn cả giúp cho ngôi sao người Bồ Đào Nha dễ dàng làm ông chủ tuyến giữa của đội hình hùng mạnh Barca bấy giờ.

Hai chức vô địch La Liga liên tiếp (2004/05 và 2005/06) cùng danh hiệu Champions League năm 2006 chính là những thành quả phản ánh rõ nét nhất về giai đoạn đỉnh cao sự nghiệp của Deco.

Mùa giải 2007/08, Deco mất dần suất đá chính vì phong độ sụt giảm do lối sống bên ngoài sân cỏ của mình. Tuy nhiên, anh không hề vô dụng. Deco có thể là tấm gương xấu về lối sống nhưng anh cùng Ronaldinho luôn là người anh cả dẫn dắt Leo Messi trong giai đoạn đầu sự nghiệp. Cả hai đã cưu mang tài năng trẻ này từ năm 2005, dùng hàng giờ đồng hồ sau buổi tập với đôi chân trần để dạy cậu em Messi biết sút xa và sút phạt. Và thành quả ra sao, cả thế giới đều đã chứng kiến suốt thập kỉ qua.

Anh đến Chelsea vào giai đoạn xế chiều của sự nghiệp và không thể để lại được quá nhiều thành công. Anh trở lại đội bóng thuở niên thiếu Fluminense, kết thúc 17 năm thi đấu chuyên nghiệp ở đây.

>> Xem thêm: Keohay – Kèo nhà cái bóng đá trực tuyến hôm nay