Dani Alves: Người viết lại định nghĩa hậu vệ cánh

Vị trí hậu vệ cánh ngày càng quan trọng hơn trong bóng đá. Họ không chỉ còn là những hậu vệ đơn thuần, mà ngày càng toàn diện hơn, hữu dụng hơn, đặc biệt trong tấn công. Sẽ không quá lời nếu nói rằng Dani Alves là một trong những ngôi sao định nghĩa lại vị trí này.

Năm nay, Dani Alves sinh nhật lần thứ 37. Khác với các vị trí khác, các hậu vệ cánh thường không có tuổi nghề quá cao. Rất hiếm hậu vệ cánh còn chơi bóng ở đẳng cấp cao khi bước qua tuổi 30. Nhưng Alves thậm chí vẫn giữ được đẳng cấp ở tuổi 35+.

Năm 2019, Alves chơi đến 11 trận cho tuyển Brazil, góp công lớn giúp họ vô địch Copa America. Anh cũng chơi 20 trận khác cho Sao Paulo, cho thấy sự bền bỉ hiếm thấy. Sự thông minh, tinh quái là một phần quan trọng giúp Alves kéo dài sự nghiệp, trong khi các kỹ năng của anh xứng đáng được soạn làm giáo án cho bất cứ cậu nhóc nào muốn trở thành một hậu vệ cánh.

Daniel Alves da Silva sinh ra ở Juazeiro, một thị trấn nhỏ ở bang Bahia, Brazil trong gia đình lao động nghèo đông con. Cuộc sống cực khổ của gia đình là một yếu tố quan trọng tạo ra tính cách Alves sau này. Anh chăm chỉ ngay từ khi còn nhỏ. Công việc hàng ngày của Alves thời thơ ấu là dậy từ 4 giờ sáng, đi theo bố làm việc tại một trang trại nhỏ gần nhà. Lớn hơn một chút, anh bắt đầu đi làm bồi bàn và làm nông để kiếm sống.

Giống như hầu hết cầu thủ Brazil khác, cuộc sống vất vả không thể ngăn cản tình yêu mà Alves dành cho trái bóng. Anh sẽ chơi bóng bất cứ khi nào rảnh rỗi. Đây là điều dễ hiểu với người Brazil. Ngoài niềm đam mê với trái bóng, thì đá bóng cũng là trò chơi đơn giản nhất, dễ chơi nhất và quan trọng là không tốn kém với những đứa trẻ tại đây.

Bố của Alves, ông Domingo Alves cũng là một tín đồ của túc cầu giáo. Khi Dani Alves lên 10, ông đã thành lập một đội bóng riêng cấp “làng” – Palmeiras de Salitre để đá giao hữu với các đội bóng khác. Dani nhỏ bé nhưng nhanh nhẹn, vì thế, anh được đá dọc cánh. Nhờ Palmeiras de Salitre, Dani Alves va vấp và có cơ hội đối đầu với những đối thủ to con hơn từ rất sớm. Kỹ năng với trái bóng của anh nhờ thế cũng trở nên hoàn thiện.

Năm 13 tuổi, Dani Alves và anh trai chuyển vào trung tâm Juazeiro để học tập và làm thêm. Tuy nhiên, cả hai anh em hiếm khi đi học đầy đủ. Thay vào đó, họ thích đến học viện bóng đá của địa phương để xin đá bóng cùng. Cơ may cuối cùng cũng đến với Dani Alves. HLV của Palmeiras de Salitre, Jose Carlos Quiroz được một CLB tại Bahia mời đến làm việc. Ông nhận lời với yêu cầu được mang theo đội trưởng Lucas và Dani Alves. Thỏa thuận được hai bên nhanh chóng thông qua, và 2 năm sau, Alves đã có mặt trong đội thiếu niên của Bahia.

Vượt qua nhiều khó khăn, bao gồm cả việc bị bắt cóc trên đường về nhà sau một ngày tập luyện, Dani Alves tiến gần đến giấc mơ trở thành cầu thủ chuyên nghiệp. Năm 17 tuổi, Alves có bước ngoặt tiếp theo khi được HLV Evaristo Macedo gọi lên đội một. Alves thậm chí không tin chuyện này cho đến khi được đích thân Macedo gọi lên văn phòng nói chuyện. Anh được gặp các cầu thủ lớn tuổi ngay trong buổi chiều hôm đó.

Ít ngày sau, Alves đã thấy mình trong màu áo Bahia ở giải Serie A Brazil, gặp Paraná Clube. Có nằm mơ hậu vệ này cũng không nghĩ rằng anh sẽ được đá chính ngay trong tuần đầu tiên bước lên đội một. Nhưng một khi cơ hội đến, Alves sẽ không bỏ lỡ. Ngay trong ngày ra mắt, anh để lại dấu ấn đậm nét bằng việc kiến tạo 1 bàn, kiếm 1 quả phạt đền giúp Bahia thắng đậm 3-0. Và Alves thấy người hâm mộ gọi tên mình.

Mùa giải sau đó, Alves trở thành hậu vệ cánh phải số một của Bahia và tạo ra tiếng vang lớn với các tuyển trạch viên đến từ châu Âu. Năm 2003, Monchi và Sevilla xuất hiện, đưa Alves đến một trong những giải đấu lớn nhất thế giới: La Liga. Ngay sau khi ký hợp đồng cho mượn đến CLB xứ Andalucia, Alves đã cùng Brazil tham dự Giải vô địch trẻ thế giới FIFA 2003. Chính giải đấu này đã giúp Alves bộc lộ tất cả tiềm năng. Anh đứng thứ 3 trong danh sách các cầu thủ xuất sắc nhất giải sau khi giúp Brazil vô địch. Ấn tượng Alves tạo ra mạnh đến mức Sevilla lập tức kích hoạt điều khoản mua đứt anh.

Tại Sevilla, Alves bắt đầu con đường trở thành hậu vệ cánh phải hàng đầu thế giới với một loạt danh hiệu, bao gồm 2 chức vô địch Europa League liên tiếp, 1 Copa del Rey, 1 siêu cúp châu Âu, 1 siêu cúp Tây Ban Nha. Năm 2006, Liverpool đạt thỏa thuận chiêu mộ Alves, nhưng họ hủy bỏ thương vụ vào phút chót vì cho rằng mức giá 8 triệu bảng mà Sevilla đưa ra là quá đắt. Ở thời điểm đó, các cầu thủ Brazil nói riêng và Nam Mỹ nói chung thất bại nhiều hơn thành công tại Premier League.

Liverpool có cái lý của họ, nhưng Sevilla cũng không có gì phải vội vàng, bởi lẽ họ biết rằng Alves là một viên ngọc quý. Cuối năm 2006, họ ký hợp đồng mới có thời hạn 5 năm rưỡi với hậu vệ người Brazil. Sevilla đã đúng. 2 năm sau, họ dễ dàng bán Alves cho Barcelona với phí chuyển nhượng lên đến 30 triệu bảng. Alves trở thành hậu vệ cánh đắt nhất thế giới.

Pep Guardiola nổi tiếng mua đâu hỏng đấy, nhưng ông ít nhất có thể tự hào với quyết tâm chiêu mộ Alves bằng được ngay trong tháng đầu tiên cầm quân ở Barcelona. Pep tin rằng Alves cùng Messi sẽ tạo ra mũi khoan không thể cản phá bên hành lang cánh phải của Barcelona. Kết quả ra sao, ai cũng biết.

Trong những năm tháng đỉnh cao ở Camp Nou, tốc độ và thể lực phi thường của Alves góp phần không nhỏ giúp Messi được “giải phóng” hoàn toàn và trở thành một con quái vật. Nhiều người từng nói rằng hậu vệ chơi cùng cánh với Cristiano Ronaldo là người giỏi nhất, bởi lẽ CR7 không bao giờ có khái niệm hỗ trợ phòng ngự. Câu chuyện tương tự với Messi. Alves thậm chí trở nên hoàn hảo, bởi lẽ HLV của anh là Pep Guardiola luôn đòi hỏi sự hoàn hảo. Alves cho thấy các hậu vệ cánh không chỉ cần biết chạy lên chạy xuống, biết cắt bóng, xoạc bóng và tạt bóng. Họ cần hiểu biết chiến thuật, cần biết đứng ở đâu, và chuyền cho ai, khi nào…

Hãy nhớ rằng Barcelona rất ít khi chơi tạt cánh đánh đầu, chồng biên tạt bổng như các đội bóng khác, nhưng Alves vẫn có tròn 100 đường kiến tạo sau 391 trận đấu cho đội chủ sân Camp Nou. Chính nhờ sự “am hiểu” trò chơi mà Alves giống như người không tuổi. Mùa hè 2016, ở tuổi 33, anh rời Barcelona đến Juventus trong thế ngẩng cao đầu.

Ngay trong năm đầu tiên tại Turin, Alves đã góp công đưa Juventus vào chung kết Champions League, với màn trình diễn tuyệt đỉnh trước chính Barcelona vòng tứ kết. Alves cùng Juventus hạ Barca 3-0 trên sân nhà trước khi cầm hòa đối thủ 0-0 ở Camp Nou để đi tiếp. Đó là mùa giải thảm hại của đội bóng xứ Catalan, khi họ mất cả chức vô địch La Liga vào tay Real Madrid. Hầu hết các chuyên gia đều cho rằng một trong những lý do chính khiến Barca thảm bại là không tìm được người thay thế Alves.

Hai năm tiếp theo, Alves ở tuổi băm tiếp tục tung hoành tại Pháp cùng Paris SG. Và đỉnh cao của Alves ở độ tuổi này là màn trình diễn tại Copa America 2019, nơi anh tự biến mình thành một hậu vệ cánh lai tiền vệ trung tâm, điều mà Pep Guardiola từng cố gắng tìm kiếm ở Bayern Munich trước đây. Câu chuyện của Alves chưa dừng lại ở đó, khi anh trở về Brazil gia nhập Sao Paulo và ra mắt với áo… số 10. Anh có lẽ là hậu vệ cánh đầu tiên và duy nhất trong lịch sử được mặc số áo này.

Rõ ràng với 40 danh hiệu – kỷ lục thế giới, và gần 20 năm thi đấu chuyên nghiệp, Alves xứng đáng với mọi sự tôn vinh, dù bằng cách dị chuyển đến đâu. Xuyên suốt sự nghiệp, sự phát triển và “tiến hóa” của Alves góp phần quan trọng viết lại định nghĩa hậu vệ cánh, để bây giờ, các hậu vệ cánh toàn diện trở thành yếu nhân của mọi đội bóng muốn thành công.